Vrijwel iedere docent op de basisschool én middelbare school heeft te maken met de snel veranderende digitale wereld. Van het omgaan met nepnieuws tot viral TikTok video’s en influencers die een vertekend beeld van de werkelijkheid geven tot online pest- of juist flirtgedrag. Aan jou de taak om je leerlingen te leren hoe ze hiermee om moeten gaan. Mediawijsheid in de klas is niet meer weg te denken.
Mediawijsheid valt onder de 21e-eeuwse vaardigheden. Andere informatievaardigheden die onder deze term vallen zijn bijvoorbeeld computational thinking, ict- en informatievaardigheden. Deze vaardigheden hebben alles te maken met de huidige digitale wereld en het omgaan hiermee. Vaak wordt er gedacht dat kinderen wel weten hoe ze moeten omgaan met digitale middelen, omdat ze ermee zijn opgegroeid. Dit is echter een grote valkuil. Niets is lastiger dan het inschatten van de betrouwbaarheid van bepaalde online bronnen, en zodoende nepnieuws van echt nieuws te onderscheiden.
Mediawijsheid in de klas is dus essentieel en jij als docent hebt daar een grote rol in. Om je wegwijs te helpen om mediawijsheid op school op een juiste manier te introduceren, hebben wij achtergrondinformatie over mediawijsheid gevonden en daarbij een aantal tips op een rij gezet:
Ook starten met mediawijsheid in de klas? Ontdek de mogelijkheden van robotica:
Wat is mediawijsheid in de klas?
Mediawijsheid heeft alles te maken met het slim inzetten van alle beschikbare media - digitaal en analoog - om de eigen kwaliteit van het leven te vergroten en ervoor te zorgen dat je optimaal kunt deelnemen aan de wereld om je heen.
Om het begrip mediawijsheid meer handen en voeten te geven, heeft Mediawijzer een competentiemodel opgesteld met tien competenties die ieder kind nodig heeft om zichzelf mediawijs te kunnen noemen. Deze competenties zijn onder te verdelen in vier overkoepelende groepen:
1. Begrip
Bij de competenties die te maken hebben met begrip, gaat het erom dat de kinderen leren begrijpen hoe media wordt gemaakt en hoe deze invloed hebben op de wereld. Leerlingen leren over de medialisering van de samenleving.
2. Gebruik
Kinderen moeten leren hoe ze media kunnen gebruiken. Ze moeten leren hoe bepaalde software en digitale toepassingen werken en hoe ze zich kunnen oriënteren op het internet, waaronder sociale media en andere digitale omgevingen.
3. Communicatie
Door middel van media ontstaat er communicatie. Het is dus belangrijk dat een kind leert hoe hij of zij deze informatie kan vinden en moet verwerken. Daarnaast wil je dat een kind leert hoe hij of zij zelf content kan maken en deel kan nemen aan sociale netwerken.
4. Strategie
Tot slot is het belangrijk dat kinderen weten hoe ze effectief om kunnen gaan met media. Daarvoor moeten ze kunnen reflecteren op hun eigen mediagebruik, doelen stellen en hoe ze deze kunnen behalen met de hulp van media.
Informatievaardigheden op school
Bovenstaande competentiegroepen zijn natuurlijk weinig concreet. Voor het vertalen van deze competenties naar het klaslokaal hebben wij je graag op weg:
Zelf mediawijs zijn
Voordat je jouw leerlingen kunt leren om mediawijs te zijn, zul je dit eerst zelf moeten zijn. Twijfel je over jouw eigen 21e-eeuwse vaardigheden? Dan is het verstandig om een workshop over mediawijsheid te volgen, bijvoorbeeld bij Kennisnet. Deze workshops helpen je om begrippen te begrijpen, welke theorieën erachter zitten en hoe je er het beste aandacht aan kunt besteden in de klas.
Leerdoelen bepalen
Je kunt je lessen mediawijsheid in de klas op twee manieren inrichten. Je kunt doen wat goed voelt en je eigen plan trekken, maar mediawijsheid op school geven werkt beter wanneer je de richtlijnen van het SLO volgt. De leerdoelen van het SLO zijn uitgewerkt op basis van de tien competenties en wanneer deze volledig worden gevolgd, weet je zeker dat je jouw leerlingen mediawijs naar het vervolgonderwijs stuurt.
Lesmateriaal
Op basis van de leerlijnen van het SLO kun jij jouw eigen lesmateriaal ontwikkelen en gebruiken in de les. Maar waarom zou je het wiel opnieuw uitvinden als deze al bestaat? Er is voldoende lesmateriaal te vinden om jouw leerlingen mediawijs te maken.
Gebruikmaken van leermiddelen
De volgende leermiddelen kunnen jou op weg helpen bij mediawijsheid in de klas:
- Het SLO heeft een ruime verzameling van diverse kant-en-klaar lessen op haar website, klaar voor gebruik in jouw klas;
- Kennisnet heeft de kant-en-klare les ‘Instagrap’ ontwikkelt. Deze kun je gratis downloaden en staat stil bij het gebruik van Instagram;
- Leren omgaan met nepnieuws? Maak dan gebruik van de website nl. Je leerlingen leren hoe gemakkelijk het is om zelf nepnieuws te maken en hun volgers te misleiden. Dit helpt hen bij het herkennen van de tactieken en methodes van de nepnieuwsmakers;
- Programmeren en coderen zijn onderdelen van mediawijsheid. Om je hierbij te helpen, kun je ervoor kiezen robots te programmeren in de klas.
Aan de slag met mediawijsheid
Wil jij zelf aan de slag met mediawijsheid in de klas en ben jij benieuwd naar de mogelijkheden van HCS om jou te ondersteunen? Of wil je meer weten over robotica in de klas? Neem dan vrijblijvend contact met ons op.
Ook starten met mediawijsheid in de klas? Ontdek de mogelijkheden van robotica: